Nuştox û endamê Grûba Xebate ya Vateyî Munzur Çemî programê “Hardo Dewresî” yê kanalê televîzyonî TV 10 de derheqê meseleya îtîqadê Dêrsimî de qisey kerd. Munzur Çemî bala seyrkerdoxan ante asîmîlasyonê dînî ser ke Dêrsim de virazîno.
Munzur Çemî cewabê persê da va ke dêrsimijan piştîya xo îtîqadê xo ra çarna û game bi game nîya bawerîya baw û kalanê xo bena vîndî. Munzur Çemî nîya dewam kerd: “Mîyanê îtîqadê ma de zîyarî estê. Tîya de ziwanê ma de duayî yenê wendene, tayê xo çarnenê tîjî û tayê xo roştîya çila ver. Her zîyare de yew keramet esto, ewlîyayî estê, ê kî werteyê însan û Heqî der ê. No sey mîtolojîya yunanan a. Ma de awe, dar û heywanî estê. Yanî parçeyê tebîetî. Însanî şonê zîyaran, duayî kenê, çila veşnenê, qurban sare birnenê.”
Cemxaneyî cayê asîmîlasyonî yê
Çemî da zanayene ke Tirkîya de bi destê dewleta Tirkîya ra sîyasetêde asîmîlasyonî virazîno, no bitaybetî cemxaneyan de yeno viraştene. Kirmancê ke zemanê xo de dewanê xo de bîyêne, şîyêne zîyar û dîyaranê xo, pîr û rayber ameyêne dewe. Her çî bi kirmanckî ameyêne viraştene. “Tepîya ke însanê ma hetê dewleta Tirkîya ra sîstematîk amey bar kerdene bi şaristananê rojawanê Tirkîya, însanî hetê dînî ra şaş bîy. Ê zîyaranê xo ra dûrî bîy, nêzana ke se îtîqadê xo virazê. Dima înan xo cemxaneyan de dî. Cemxane de zafane kirmancî estbîyê, labelê eleqeya ziwan û duayan bi Dêrsimî çin bîye. Uca her çî tirkî bî.” Çem va, kokê îtîqadê elewîyan uca vurîya. Resimê Hz. Alî, Hacî Bektaş Welî estê cemxaneyan de, labelî resimê Qureşî çin o. Resimêde yew zîyare çin o. Munzur Çemî ra gore cemxaneyan de kirmancê elewîyî bawerîya xo ney, îtîqadêde bîn dima şonê. “No tewr kî şono qayîlê dewleta tirke.”
