Tarîx de hem qehremanî estê hem kî bêbextî. Qehremanî seba sarê xo cad kenê, dismenî de danê pêro ke qomê xo bibo azad. Bêbextî kî eksê ci kenê: ardimê dismenî kenê û sarê xo rê xayînênî kenê. Tarîx de tayê bêbextê namdarî estê: ê kî ma rê musnenê ke peynîya dismenî de hetkarîkerdene tim xirabin a!
1 Wang Jîngwey
Wang Jîngwey Cengê Cîhanî yo II. de sîyasetkaro çîniz o ke ebe Japonya pîya gureyo, îşgalê Japonya qebul kerdo û nîya welatê xo verda ra riznayîşî. Wang Jîngwey ju serre verê teslîmê Japonya be Çînî mireno û meyîtê ci şaristanê Nankîngî de yeno wedardene. Labelê badê ke Çîn reyna kontrolê şaristanê Nankingî cêno ra xo dest, ê mezela dey riznenê û meyîtê dey kî vêsnenê. Ewro semedê mixanet û hemkarîya xû yê be dismenî ra, nameyê Wang Jîngweyî Çîn de manaya bêbextîye de yena gurenayene.
2 Vîdkun Quîslîng
Sarê xo re bêbextîyênî kerdene ra xirabin çîyê esto? Be poştîya dagîrkeranê welatî sîyaset viraştene zaf asan û rehet dest kena ci, hama no kar zaf herbî û xirabin kî reseno peynîya xo. Dîplomat û wezîrê asayîşî yê Norweçî yo ḳan kî ney rê ju nimûne yo. Vîdkun Quîslîng (Kwîslîng) serra 1945î de be poştîya nazîyan beno serekê hukmatê Norweçî. Nîya o hetê sarê Norweçî ra yeno kînkerdene, çike o dismenê welatî de pîya gureyeno. Labelê waxto kilm ra tepîya Quîslîng hetê welatperweran ra yeno pêguretene û destê dînan ra kişîno. Nameyê dey ewro hem zonê norweçkî û hem kî îngîlîzkî de yeno hemmanaya xîyanet û bêbextîye.
3 Efîalteso Traxiz (Ephialtes of Trachis)
Tarîxnasê yunanî Heredotî ra gore Efîalteso Traxiz o mordemo ke cengê Termopîlî de îxanetê artêşa hemwelatîyanê xo keno. Sireyo ke artêşa yunanî peyê koyê gavanî de ca cêna û uza xo nimnena, Efîaltes sono leyê artêşa farisan û dînan rê ju raya nimiteyîye musneno ke nîya biresê eskeranê yunanan. Na raye ra leşkerê farisî ko çarnenê û pey ra hêrişê yunanan kenê, nîya pêro kisenê. Labelê, nê şerî ra dime xorto be nameyê Atenadesî Efîaltesî dos keno û ey kiseno.
4 Andreî Vlasov
Generalê Artêşa Süre yo ḳan, eke koto destê nazîyan, o ra dime ebe dînan hemkarîye keno û duştê sovyetan de kûno herb. Nazîyan de pîya rêxistina “Artêşa Azadkerdena Rûsya” nano ro û be nazîyan ra hêrişê Artêşa Süre keno. Dima, nazîyî ey teriknenê, na rey kî kûno destê Artêşa Süre. Sima kî texmîn kerê ke emrê dey çitur reşt peynîya xo…
(Resim de Andreî Vlasov be Heînrîch Hîmmlerî (çep) ra)
