13 serrî tepîya yew fîlmê japonî besekerd xelata Oscarî bicêro. Serranê roştan yê seserra 20. ra dime sînemaya Japonya şîbî hewn a. Rejîsorê sey Akîra Kurosawa, Kenjî Mîzoguçî û Yasujîro Ozu temsilkarê ê wextî yê serkewteyî bîyî. Fîlmo newe yê Ryusuke Hamaguçî yo. “Erebeyê mi birame” rejîsoranê verênan dekerneno. Bi xelata Oscarî kî sînemaya Japonya ancîna vejîna sahneya mîyanneteweyîye.
“Erebeyê mi birame” de cuya kozmopolîtanê Japonya bi kesanê ke na cuya xo îzolasyon de ramenê, yena musnayene. Duştê dergîya xo ya hîrê saetan de fîlmî çimê seyrkerdoxan û rexnegiran de skoro berz girewt. Henî yo ke tayîne no fîlm fîlmê serr o tewr rindek îlan kerd. Înan ra yew serekkomarê DYA yo kan Barack Obama yo ke no derheq de va “emser favorîyê min o”.
Qehremanê fîlmî Yusuke -yew rejîsorê tîyatroyî- û Oto yê. Her di Tokyo de yew bano berzo asinên û betonên de ciwînê. Kamera xeylê reyî înan sey “yewîya” şîîran û erotîk musnena. Rojê kî Yusuke cinîya xo apartman de bêcan vîneno. Di serrî tepîya seba ronayîşê tîyatroyê Anton Çexovî “Ap Vanya” bi erebeyê xo yê Saab 900î şono Hîroşîma. Labelê erebeyî o ney, şofora xo Mîsakî ramena. Mîsakî yew cinîka “cool”a bi şewqaya beyzbolî ya. Aye kî vîyarte de kes kerdo vîndî. Çi est o ke her di naye ser o bêveng manenê. Nîya fîlm xo bêvengîye û ziwan ser o çarexneno û çekuyan şonê însanî vîr ra. Rejîsor xeylê kesanê ke ziwanê yewbînan qesey nêkenê û yewbînan fam nêkenê, înan ano têlewe: japonkî, mandarînkî, korekî. Nîya kî nê karakterî sey fîguranê “Ap Vanya” yê Çexovî yenê ra verê çimanê qayîtkerdoxan. Û ê kî xo bi xo pers kenê: “Tirêm merdim besekeno yewbînî bê ziwanî fam bikero? Ya kî bi bêvengîye?”
Fîlm ke raver şî, lewîyayişê kamera yo elegant zereyê Saabê sûrî de û rindekîya dorûverî de, rejîsorê tîyatroyî û şofora xo êdî besekenê tayê çekuyan bivînê. Nîya her di xo yewbînî rê kenê ra, cemedê werteyê înan vilêşîno ra. Pede-pede kî hîsê vîndîkerdişî, sucdarîye û dej erebeyî kenê pirr.
