Wendoxî zanenê, xeylî serr ê ke bi zerrîya xo mi karê xo yê bînî tepîya eşt, ez ziwanê ma, edebîyatê ma ser o xebetîyaya û xebetîna. Mi bi nê hîs û zaneyê xo dest kerd ci: “Ziwan ke biqedîyo, o şar qedîno!” Ebe nê vateyê mi şima eciz bibê zî, na rastîya tuj a.
La nê serran de, nê cad, emeg û xebata mi de ez rastê yew rastîya tuja bîne zî ameya ke eleqedarê qaşo-roşnvîranê ma, wendox û sîyasetmedaranê ma, çi heyf ke ebe ziwanê ma zaf visîya, bi vateyêde bîn ziwanê ma ra zaf kewtê dûrî, bê eleqedarî yê. Ez na rastîye romananê xo de zanena.
Ziwan ke biqedîyo, o şar zî qedîno
Mi kirmanckî di romanî nuştî. Roman nuştiş helbet, ê ke zanenê, henî rehet, asan nîyo. Bi serran waxt û emeg lazim o. Mi nê serrî û emegê xo helbet bi zerrîya xo dayî (Lazim o ke ez vajî, helbet kîsê xo de birnena, pere zî seba nê romanan xerc kena).
La nê romanê mi çi heyf ke bê çend kesan ra teber kesî ne pers kerd ne zî wendî. Helbet zanîno ke ne fabrîkayê mi esto, ne zî ez sermayegozer a. Pereyê xo dana, waxtê xo dana, emegê xo dana, ancîna zî heta ke şî barê mi beno zêde (kes zî nê barê mi pare nêkeno).
Romanê mi yê kirmanckî yo hîrêyin nêzdîyê di serrî yo ke amade yo, mi kamcîn çapxaneyî ra qal kerd çi heyf ke ya zaf pere waşt ya zî bê eleqedarî mendî. Romanê min ê tirkî yo ke xeylê waxto nême ra mendbî, bêçare mi o qedêna. Waxto ke qedêna, çapxaneyî bi zerrîya weşe waşt, axir çap bî.
Halê mi û kirmanckî bi vateyêde tewr rast, hal û eleqedarê ma û ziwanê ma nîya xirab o. Medya de ge-ge tayê kesî qalê kirmanckî kenê, seke qaşo zaf bieleqedar ê! Mi înan zî dî. Zur a! Mi dî ke ê kesî bi esas wazenê qaşo populer bê! Yanî, rastîye eleqedarê înan û ziwanê ma, seke nusenê, henî nîyo.
Ebe nê emeg, cad û xebata xo seke ez tenya menda.
Ma ez nika se bikerî?
Romanê min ê kirmanckî yo peyên vinete yo. Sey bêwayîr, sey domano bêkes, ziwano bêkes vinete yo. Keso xeyrwaşt nêvecîya. Luzimê xoxapnayîşî çin o, rastîya ziwanê ma, no hal der a.
Mi ke ziwananê bînan de (holalndkî, îngilizkî, franskî) binuştêne, rew ra pêro kitabê mi çap bîyêne. Tirkî nimûne yo; çiqas ke mi tirkî nuşte, rew ra çap bî. Coka romanê min o peyên (ez biwazî mewazî) tirkî vecîya. Romanê min ê kirmanckî zî di serrî yo ke vinete yo.
Ez Poşman ney, xemdar a
De vajê: ez se bikerî? Şima kes ke çare zanenê, mi ra zî vajê. Ez nuştene ra ney, na bêeleqederîye ra, nê formalîteyen ra, na leqe ra, zuran ra, zurekeran ra bîya eciz.
Çi heyf.
Ma ez qey mevajî? Ez vajî ke wa her kes halê ma bizano. Gereke emegê ma awe ra meşoro. Xora halê ziwanê ma (ebe na bêeleqedarîye mi rind fam kerd ke) zaf xirab o. Qewetê yew kesî, yew însanî bêsîndor nîyo. Sebrê însanî zî bêsîndor nîyo. Helbet ez qet poşman nîya. La ez xemdar a.
Nêşikîna zêde qalê na babete bikerî. Heta ke no romanê min ê kirmanckî yo peyên çap nêbo, gelo zereyê mi ra se romano newe nuştêne bêro? Nêno zî. Luzimê naylon-populer bîyene çin o. Ez derheqê kirmanckî de kamî çiqas durist ê, kamî çiqas bi zerrîya weşe xebetînê, zanena.
Ez sere de vaja, nê tesbît û vînayêşê to derdê ma kirmanca/kirdan ra yew derd o û derdêko zaf zî gird o. Ma tay bê zî ma hol zanenê ke ma bi çi kul û qotî amey û ma resay nê merhaleyî. Belkî ewro hûmara înan tay a, labelê tay kesî zanenê ke destê kamî hayo binê na kerra de, no baro giran hayo kamî/e milî ser, kam/e kede dano/a ci, kam/e fedekarî keno/a. Ez wîna hêvîdar a ke tarîx şahidê nê kedkaran û emegdaranê kirmanckî yo. Ma ganî hol bizanê ke keda tu kesî vîndî nêbena!
Labelê fikir û bawerîya her kedkarî zî yew nîya. Reyna ma zaf kesî zî zanenê ke kamcî kedkar se keno- se nêkeno, bawerîya ey çîya-çi nîya. Kamcîn kedkar rasta zî seba kirmancan û seba kirmanckî gurîyeno-nêgureyeno, ewro ma tay kesî zanenê. Ez hol zanena ke ti zerrî ra xebatkarêka kirmancan ê û yê kirmanckî yê. Reyna ez zana ke ti kar û gureyê xo bê menfîet kenê. Şan û şohretî dima nîyê. Pul û peran dima nîyê. Ser de zî risqê xo û yê keyeyê xo birnenê nanê na xebata pîroze û bimbareke ser. Kesê ke sey cenabê to yê û bi no kareter gureyenê tay nîyê.
Mi ke romanê to “Sosine û Gulîzare” wend ez zaf keyfweş bîya. Nika zî mi romanê N.Guntaş Aldatmaze “Pîltane” wend. Bi no roman keyfweşîya mi hîna bîye berze û ez hîna zaf şa bîya. Ez zanena ke keyfweşîya ma hemine bi nê huneranê edebîyatî zêdîyena. No zî ma rê beno yew teselî!
Labelê lewê na keyfweşî û şabîyayîşî de çi heyf ke xemdarî û xemgînî ya ma zî esta. Seke ti zî vanê hetêk ra bêîmkanî nêverdana ma game bierzê. Ge-gane ma heme destanê xo kenê pistinê xo sey sêwirê binê dêsan melûl-melûl benê!
Ez hêvî kena kesê sey to xo na xabate ra dûrî nêfînenê. Na xebate ra sîst nêkenê, aciz nêbenê û nêbetelîyenê. Bi nê hîs û bawerîyan qewt bo to rê.
Birêz Mehmud nêşite;
Seba hîs, eleqedar û şîroveyê xo, weş be. ‘Ma, pêro pîya panc kes îme, pancîne zî yewînî zanenîme, nas kenîme’. Ti ke qadê sîyasetî de qayt bikerê, gorê na sixletîye, gorê nê vateyan, ti zen kena ke, ‘zanayê ma, roştnîbîrê ma, şikir zaf ê! La rast nîyo. Sîyasetî, mezga şarê ma, xemitno. Her ca kerdo Tirkî. Tay kesê ke derheqê ziwanê ma de ke qaşo hîsdar ê, hîsdarîya înan formalîte yo. Xo xapnenê, ma zî xapnenê. Fedekarîye ma de zaf çîn a. Şarê na Dinya, seba ziwanê xo, xo kişeno, la ma, ‘bêçika xo nêlewenenîme. Halê ma, halê ziwanê ma, zaf xirab o. Ziwanê ma, ebe formalîteyan, ebe kay û leqe, ranêxelesîno.Ziwan hobî nîyo. Heta ke ez nê romanê xo çap mekerî, helbet romano newe nênusnena. Ziwanê ma, zerreyê mi der o. Xora ez ziwanê ma ciwîyena. La ez wazena ke, binusnî, îmkan ke çînî bo, nêbeno.
Weş û silametîye de bimane
İ. Sertkaya
Ma bi xêr di Mamoste, Ez to teqib kena. Xizmeta ke ti seba ziwanê ma kena, mi çim de zaf hecaya. Qelema to zaf zelal û weşa. Bi vatîşê de bin, ci ra têhmê kirmanckî yo xas dilopîno. Rind ke Ti esta. Romanê To yo bi namê ” SOSINE Û GOLÎZARÊ” zaf şî weşa mi. Mi kamjîn hevalê xo ra tavsîyê kerd peruyînan kî zerêweşîya xo arderê ziwan. Weş û warbe. Ez nezdî de şono Tirkîya îzmir, uja ra wazena ke kitabanê to bihernî/bicerî. Gelo Îzmir de purtik/kitab xane wo ke kitabê To têde roşînê esto-estê..? Ê ke esto-estê bi kereme xo şîkîna Adresê ci bidene mi. Bimanê weşîye de.
Demê to bixêyr bırêz İbrahîm; Seba eleqedarê xo, weş be. Kitabê mi yê Kirmanckî, ( E yê welat de çap bîyê) Çapxaneyê ‘Vate, Perî-nika vaqfê Îsmaîl Bêşikcî de- û Roşna’ de estê. Îzmir de cayê nê çapxaneyan estê- içîn ê, ez nêzana. Weş û silametîye de bimane.
To rê hîrê dolim merheba, bira Îlhamî.
Ez wazeno ti xo zaf mehepirnê/medejnê. Çimke ti sebeta kultur û edebîyatê ma lazim a. Çimke ti peyayêde raşt a. Mi ti nêdîya, lê nuşteyanê to ra kivş beno ke ti peyayêde welatparêz a, peyayêde şereşger a, hevalêde hewl a. To rê zaf zaf silam û spas. Ez qelema to lew keno.
Kulturê ma de vane: ” raşte şona çê Heqî” To seranser raşt vato. Ez zî na derheq de sey to fikrîno. Mi kî ferq kerd ke kes sebeta ziwanê ma xo nêerzeno adir. Her kes sebeta popîlerîya xo xebetîno. Ez bawer keno na bes a. Zaf çî est ê, lê merdim neşkîno her çî her ca de vajo û qiseybikero.
Ez kî ziwanê ma sero xeylî wexto xebetîno. Mi dest de 45 hezar çekuyî est ê û mi sey ferheng amade kerde. Des serran ra zêdeyo ke ez sero xebetîno. Kes bêpere mezela pîyê xo nêkineno bawo. Her kes pere pere pere vano. Kes zon zon zon nevano mi qidayê to birayê min o delal. Qapat ke wa vindero. Mi dest de “folklorê ma”, xebatê grameri”, 2 heb kitabe musnayîşî”(alıştırma) amade vineteyê. Kes çêberê mi nêkuno, bira. Verinde mi kovaran û pelanê înternetî rê nuşteyê xo ruşnêne. Nika ez nêruşneno, çimke zereyê mi dejaye yo.
Des serran ra zede yo ke ez sey jû nefer Mersin de xebetîno. Reyna zî xebetîno, lê sey to zerreye mi kî şikite yo, hêvîya mi birîndar a.
Bimane weşîye mîyan de.
Merheba bira Alî Beytaş;
Mi şîroeveyê to newe dî. Xora ez sey verî zaf qaytê keyepelgan zî nêkena. Ti rast vana û çi hêyf ke, halê ma xirab o. Mi dî ke, kes emegê ma nêvêneno û tenya ma ra se ke leqe bikerê, ‘silam ruşnenê, pesênenê’! La ne silam ne zî pesênayîş fayde nêkeno. Ebe ‘formelîteyan’ ma nêresenîma cayê. Ez bi xo nê formelîtayan ra, nê qaşo ‘silam û pesênayîşan ra’ endî eciz bîya. Ê yê ke ma qaşo pesênenê, qet yew kitabê ma nêgênê, nêwanenê. Ez endî ‘hobîyê’ nînan ra bêzar bîya. Wa kes ‘gazê medo ma’. Tayê kesê ke nê kêyepelgan de tenya bi nêweşîya polulerîye xo xapnenê. mi înan zî dî, înan zî nas kena. Durist nîyê. Romanê mi yo peyên yew serre ra zêde yo ke vinete yo. De haydê! Ê yê ke qaşo wayîrê îmkanî yê û qaşo ziwanê ma wazenê ravêr berê, kotî der ê?Weş û silametîye de bimane bira
Embazén Delalî,
Şima ré xeyro. Né çi lomeyî,na çi béhîvîye ya? Şima demo ké kewtî né rayiré ser şima nézanayne ziwané mavi béwayir o? Kamî çuwa nayi milé şima ser û şima fįnayé né rayiré ser? Sey şima dadestené yan estî yan zî çinékî. Şima zî wuna bikî halé né ziwané béwayir î sebeno.
Sey mi yew merdim dadese çekuyan nuseno û debeno qedino. Şima ké nénusi gelo do kam binuso. Na béwayireya ma ser de şima zé ma béwayir meverdé!
Bimané weşiyé de.Silam û hurmet…