Kovara almane Der Spiegel meqaleya xo de mewzûyê xebitnayîşê çelanê kîmyewîyan ser o vindeno. Seveknayoxanê heqanê merdiman (mordeman) da zanayene ke dewleta Tirkîya vera çekdaranê kurdan de çekê kîmyewî xebitnayê. Na îdîa goreyê rapor û resiman îspat bîye. Tayê sîyasetkarê almanî wazenê ke na mesele hetê komîsyonêde enternasyonal ra bêro kontrolkerdene.

Resimê ke xebitnayîşê çekanê kîmyewîyan tespît kenê, leşanê meyîtan musnenê ke êndî (êdî) nênê naskerdene. Leşî amey parçekerdene, veşnayene û bi madeyanê kîmyewîyan amey dirbetinkerdene. Aktîvîstanê heqanê merdiman ra gore nê meyîtî meyîtê gerîllayê kurdan ê ke êylula 2009 de amey kiştene.

Nê resimî adara 2010 de reşt destê delegasyonê heqanê merdiman ê almanan, rojnameyî û sîyasetkaranê partîya çepgiran. Pisporê sextekerdişê resiman ê almanî Hans Baumannî rastîya nê resiman îspat kerde. Yew (ju) raporê klînîkê unîversîteyê Hamburgî tesdîq kerd ke ê heşt kurdî bi îhtîmaledê girs sebebê madeyanê kîmyewîyan ra merdê.

Nika sîyasetkar û aktîvîstê heqanê merdiman ê almanî wazenê ke na mesela bêro analîzekerdene. “Nê serebûtê neweyî hende ecêb ê ke terefê Tirkiya înan mecburî îzeh bikero”, sereka partîya keske Claudîa Rot kovare ra va, “Maqûl nîyo ke çira obduksîyonê meyîtê cengdaranê PKK yeno viraştene, la netîceyî eşkera nêbenê.” Parlamenterê partîya konservatîfe CDU Rubrecht Polenzî vat ke “Gerek ke Tirkîya nê îdîayî çapik îzeh bikero. Seba naye raya tewr rinde bêguman hemkarîya mîyanneteweyî ya.”

Gîsela Penteker ke pispora Tirkîye seba Organîzasyonê Doktoranê Enternasyonelan Seba Virênîrogirewtişê Cengê Atomî ya, vat ke xeylê serr ê ke xebitnayîşê çekanê kîmyewîyan îdîa beno. “Şarê ê cayan naye her wext vano.” La îspatkerdiş beno zor, çike Tirkîya meyîtan herey seba obduksîyon raverdana.

Tirkîya de xeylê wext o ke seveknayoxê heqanê merdiman wazenê û ceribnenê ke na mesele eşkera bibo. Labelê ordîya tirke ra teber kî hukmatê Tayyîp Erdoganî virênîye ro îzehkerdiş keno. Erdogan vengê xo nêvejeno û ancîya (onca) vano ke her çî sirf “propagandaya PKK” a.

Wekîlê partîya BDP Akin Bîrdal kî vano ke “Erdogan nêwazeno ke vera îhlalkerdişê heqanê merdiman de çîyê bikero.” Bîrdalî ra gore seba Erdogan sirf muhîm o ke ordîya Tirkîya problemê PKK ser û bin ra çareser bikero, çi metod beno wa bibo.

Rojnameyê Berlînî Tageszeitung ra gore wezîrê karanê teberî yê Tirkîya nê îdîayî qebul nêkerdî, çike Tirkîya konvansyonê çekanê kîmyewîyan îmza kerdo û no rî ra depoyê ordîya Tirkîya de çekanê bîyolojîk û kîmyewî çin ê. Heto bîn ra Tageszeitung de resimê neweyî vejîyê. Resiman de meyîtê şeşêna kurdan ke amey kiştene, yenê dîyene. Nê resimî kî nika yenê destê pisporanê Hamburgî.

CEWAB BIDE

Keremê xo ra şîroveyê xo binuse
Keremê xo ra nameyê xo binuse